از پیگیری اتصال برق ایران با روسیه تا مذاکره برای توسعه تجدیدپذیرها

نشست مشترک وزرای کشورهای عضو بریکس از روز دوشنبه هفته گذشته در مسکو آغاز شد و ۱۱ کشور عضو بریکس در قالب تیم‌هایی شامل مقامات عالی‌رتبه و کارشناسان حوزه انرژی در این نشست حضور پیدا کردند. عباس علی آبادی – وزیر نیروی جمهوری اسلامی ایران نیز در رأس هیئتی متشکل از مدیران ارشد وزارت نیرو و صنعت برق کشور به عنوان نماینده ایران عازم روسیه شد تا در نشست وزرای انرژی کشورهای عضو گروه بریکس شرکت کند.

این اجلاس که همزمان با هفته انرژی روسیه و ریاست دوره‌ای روسیه بر گروه بریکس در شهر مسکو برگزار شد، اهداف مهمی را دنبال می‌کرد که از جمله آن‌ها می‌توان به تلاش برای تقویت نقش و جایگاه بریکس در گفت و گوهای انرژی جهانی، یافتن راه‌هایی مناسب برای تبادل انرژی بین اعضا و تلاش برای انتقال تجربه اشاره کرد.

افزون بر نشست وزیران عضو بریکس که روز پنجشنبه برگزار شد، در حاشیه این اجلاس گفت و گوها و نشست‌های تخصصی دیگری نیز انجام شد که بحث و تبادل نظر در حوزه‌های مختلفی مانند انرژی‌های تجدیدپذیر، گسترش هوش مصنوعی در صنعت انرژی و همچنین همکاری مشترک بین کشورهای عضو بریکس محور این نشست‌ها بود.

وزیر نیرو در سخنرانی خود در اجلاس وزیران با تأکید بر لزوم افزایش سطح همکاری‌ها میان کشورهای عضو به ویژه در حوزه تجدیدپذیرها از آمادگی ایران برای انتقال تجربیات خود در حوزه صنعت نیروگاهی و تولید برق سخن گفت و پیشنهاد اتصال شبکه برق روسیه به کشورهای عربستان سعودی و امارات متحده عربی از مسیر ایران را مطرح کرد.

علی آبادی ضمن اشاره به امکان تبدیل بریکس به یک قدرت اقتصادی کم نظیر در سطح جهان افزود: گروه بریکس در سال ۲۰۲۳ حدود ۳۲ درصد از اقتصاد کل دنیا را به خود اختصاص داده و این میزان در قیاس با سهم ۳۰ درصدی مجموع هفت کشور بزرگ صنعتی جهان (G۷)، بسیار قابل توجه است.

وزیر نیرو در سخنرانی خود تصریح کرد: ایران دومین ذخایر گاز جهان و منابع بالای نفت را در اختیار داشته و با ۱۵ کشور مرز آبی و خاکی مشترک دارد و بخش مهمی از کریدورهای ترانزیتی بین‌المللی منتهی به دریای کاسپین، خلیج فارس و مناطق آسیای مرکزی و قفقاز را با امنیت بالا و هزینه اقتصادی کم به یکدیگر متصل می‌کند و درصدد است با استفاده از اختلاف دما و افق، با اتصال شبکه برق خود به تمامی کشورهای دارای مرز زمینی مشترک به تجارت و ترانزیت برق مبادرت ورزد.

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه نیز در این نشست با غیرقانونی توصیف کردن تحریم‌های غرب در حوزه انرژی در ارتباط با اهمیت اجلاس وزرای انرژی عضو بریکس گفت: بین کشورهای عضو بریکس و اوپک روابط بسیار گرمی برقرار است که این روابط می‌تواند در حوزه اقتصاد به کشورهای عضو به ویژه روسیه که به واسطه جنگ با اوکراین با تحریم‌های غرب رو به رو است، کمک شایانی کند.

پوتین از بریکس به عنوان یک اهرم برای موازنه‌سازی در برابر غرب یاد کرد و افزود: روسیه به تعهدات خود برای تأمین منابع انرژی بازارهای جهانی پایبند و علاقمند است در حوزه انرژی با کشورهای عضو بریکس سطح روابط خود را ارتقاء دهد. بر اساس این گزارش وزرای سایر کشورهای عضو نیز در سخنرانی‌های ضمن تأکید بر لزوم توسعه همکاری‌های فی مابین در حوزه انرژی از ظرفیت‌های بالای گروه بریکس برای افزایش سطح مبادلات انرژی سخن گفتند.

وزیر نیرو همچنین در حاشیه این نشست با وزرای انرژی و مقامات ارشد چند کشور از جمله چین، پاکستان و آفریقای جنوبی دیدار کرد و در این دیدارهای دو جانبه ضمن اعلام آمادگی ایران برای افزایش سطح مناسبات حوزه انرژی با این کشورها از علاقمندی ایران برای انتقال تجربیات به دیگر کشورهای عضو و استفاده از توان و تکنولوژی سایر کشورها به ویژه در حوزه تجدیدپذیرها برای توسعه ظرفیت‌های انرژی برق ایران سخن گفت.

مستند به این گزارش عمده موضوعاتی که در اجلاس وزرای انرژی کشورهای عضو بریکس مورد توجه بود می‌توان به پیشنهاد اتصال شبکه برق روسیه به امارات و عربستان از طریق ایران، همکاری بین گروهی با هدف هوشمندسازی صنعت برق و زنجیره تولید و توزیع برق و برنامه‌ریزی برای افزایش همکاری‌ها در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر اشاره کرد.

همچنین در این اجلاس استفاده از دیپلماسی انرژی به عنوان ابزاری کارآمد برای تقویت جایگاه بریکس در جامعه جهانی مورد تأکید قرار گرفت و کشورهای عضو متعهد شدند در قالب روابط دوجانبه و چند جانبه سطح مناسبات با یکدیگر در حوزه انرژی را افزایش دهند.

باتوجه به اینکه ایران با تمامی کشورهای دارای مرز زمینی ارتباط الکتریکی دارد و با کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند امارات و قطر نیز در پی یافتن راه‌هایی برای ایجاد ارتباط الکتریکی از مسیر دریاست، پیش‌بینی می‌شود اتصال شبکه برق روسیه با ایران از مسیر جمهوری آذربایجان و در ادامه اتصال شبکه برق این کشور با کشورهایی مانند امارات و عربستان سعودی انقلابی بزرگ در حوزه ارتباطات الکتریکی منطقه ایجاد کند.

اتفاق مهمی که مهم‌ترین دستاورد آن افزایش امنیت انرژی، افزایش پیوند و روابط دیپلماتیک کشورها با بهره‌گیری از ابزار دیپلماسی انرژی و کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی خواهد بود.

بنا بر این گزارش ایران در شهریور سال ۱۴۰۲ به عضویت گروه بریکس درآمد. بریکس نام گروهی از کشورها به رهبری قدرت‌های اقتصادی نوظهور است که نام آن از به هم پیوستن حروف اول نام انگلیسی کشورها موسس یعنی برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی ایجاد شده است. در ابتدا نام این گروه بریک نام داشت اما پس از پیوستن آفریقای جنوبی، به بریکس تغییر نام یافت.

منبع:ایسنا