گام بلند ایران و ازبکستان برای ورود به بازارهای اروپا/بلیط۵میلیارد دلاری مسیر تهران-تاشکند

این گفته‌های معاون اول رئیس جمهور در دیدار«لذیذ قدرت اف» وزیر سرمایه گذاری، صنعت و تجارت ازبکستان است، کشوری که موسسات کلیدی‌ای مانند بانک توسعه آسیایی (ADB)، صندوق بین المللی پول (IMF)، بانک جهانی، (SP) و مودیز(MOODY)، ‌چشم انداز اقتصادی آن برای سال ۲۰۲۴ را با رشد پایدار و پیش بینی‌های خوش بینانه از ۵.۳ تا ۵.۷ درصد، برآورد می کنند.

با چنین رشد سریع اقتصادی، «تاشکند» علاوه بر آنکه یک مشتری بزرگ نفت و فلزات ایران است، به شدت طالب فناوری‌های نوین علمی، صنعتی، دانش بنیان و … ایران است و به این ترتیب با سرعتی باورنکردنی می تواند در دولت چهاردهم درمیان شرکای تجاری ایران، به صدرجدول بیاید، خصوصا که ایران به عنوان عضوناظراتحادیه اقتصادی اورسیا، قصد ورودی «قدرتمند» به این بازار را دارد.

‌معافیت‌های مالیاتی و گمرکی گسترده ای که ازبکستان در مورد صادرات ۶۲۰۰ قلم کالا به اروپا دارد و ایران می تواند درصورت سرمایه گذاری مشترک با این کشور، از آنها استفاده کند، ‌دروازه بسیار قابل اعتمادی را برای ورود کالاها و خدمات ایرانی به بازارهای اروپایی خواهد ساخت که برای ایران بسیار با اهمیت است.

حال تبادلات تجاری بین دو کشور اصلا خوب نیست

علیرغم اشتراکات فرهنگی گسترده دو کشور که ریشه در دوران شکوه سمرقند و بخارا وهم خونی آنها با شیراز و اصفهان دارد، نکته تاسف آور آن است که حال تبادلات تجاری بین دو کشور اصلا خوب نیست و این نکته‌ای است که دکتر عارف در ابتدای دیدار خود با این وزیر جوان و سخنور به آن اشاره می‌کند: «مبادلات تجاری چند صد میلیون دلاری دو کشور، اصلا در شان دو ملت بزرگ ازبکستان و ایران نیست و این گله‌مندی در دیدار دکتر پزشکیان و رئیس جمهور ازبکستان و دیدار من و نخست وزیر کشور شما، از سمت هر دو طرف وجود داشت».

این انتقاد، اما در حد گله گذاری های مرسوم باقی نمانده است و دولت چهاردهم در سریع ترین زمان قصد دارد که پاسخی برای این سئوال بیابد که ظرفیت‌های دو کشور و توان افزایش مبادلات در کجاست؟

برای یافتن پاسخ این سئوال بود که معاون اول رئیس جمهور صبح پنجشنبه، در دفتر کار خود در پاستور میزبان وزیر سرمایه گذاری، صنعت و تجارت ازبکستان بود و به گرمی از او استقبال کرد.

شگفت زده از استقبال ایرانی

«ما نه فقط در تهران که از همان تاشکند، میهمان نوازی ایرانی‌ها را احساس کردیم، ما اینجا را خانه خودمان احساس می کنیم».

وزیر ازبکستانی این جملات را می‌گوید و ادامه می‌دهد: «برایمان خیلی شگفت انگیز بود که در سریعترین زمان و به دوراز تشریفات دست و پاگیرسیاسی، این ملاقات دوستانه انجام می شود، ما توقع نداشتیم که تنها چند روز بعد از نخستین تماسی که به دستور آقای شوکت میرزایف – رئیس جمهور ازبکستان- با وزیر همتای خود در ایران گرفتم ، دیداری در این سطح برگزار می شود و این نشان ازاراده قوی ایران برای گسترش مناسبات دارد».

این‌ها نخستین جملات «لذیذ قدرت اف»، وزیر سرمایه گذاری،‌ صنعت و تجارت ازبکستان است که در دیدار مهمی که صبح پنجشنبه در اتاق تشریفات دفتر معاون اول رئیس جمهور برگزار شد، خطاب به دکتر گفت و از او تشکر کرد.

وزیر ازبکستانی به دستور رئیس جمهور این کشور، با برنامه دقیق و مشخصی برای گسترش ارتباطات تجاری، اقتصادی، فرهنگی وعلمی به ایران به عنوان یکی از کشورهای پیشرو منطقه سفر کرده است.

در حالی که وزیر صمت به عنوان رئیس ایرانی کمیسیون مشترک ایران – ازبکستان، دستیار ویژه دکترعارف و همچنین معاون بین الملل و همکاری‌های منطقه ای معاون اول رئیس جمهور و سفیرایران در ازبکستان در این جلسه حضور داشتند، طرفین ایرانی و ازبکستانی به مذاکره پرداختند.

«برادر» و «مکمل» یکدیگریم

معاون اول رئیس جمهورکشورمان که تشابه نام خانوادگی اش با عبدالله عارف اف – نخست وزیر ازبکستان- در این دیدار مورد توجه قرار گرفته بود، سخنانش را با انتقاد از کم کاری‌های گذشته دوکشوردر زمینه سطح پایین مبادلات تجاری دو کشور آغاز کرد و گفت: «این میزان مبادله تجاری، به هیچ وجه در شأن دو ملت بزرگ ایران و ازبکستان نیست، با توجه به ظرفیت‌ها و توانمندهای گسترده دو دولت ومشترکات دیرینه فرهنگی دو ملت، می‌توانیم «اقتصادهای مکمل» یکدیگر باشیم، ما باید برای رسیدن سطح مبادلات به ۵ میلیارد دلار که آقای «عارف اف» هم پیشنهاد آن را داده است، بدون وقفه، کار و تلاش کنیم.

خواسته روسای جمهور هر دو کشور چیست؟

دکتر عارف در این دیدار با بیان اینکه در هفته های اخیر دو دیدار مشترک در سطح سران دو کشور برگزار شده است گفت: در جلسه ای در عشق آباد، دکتر پزشکیان و رئیس جمهور ملت شما با یکدیگر دیدار و گفتگو کردند، در دیدار با آقای عارف اف، نخست وزیر ازبکستان نیز شخصا به بررسی راهکارهای مشترک برای ارتقاء روابط دو جانبه در همه زمینه ها پرداختیم، هر دو دولت مصمم هستند که مناسبات دگرگون شود اما هر دو طرف از سطح پایین تبادلات تجاری، ناراضی هستیم.

معاون اول رئیس جمهور با تاکید برمشترکات دیرینه فرهنگی و توانمندی‌های بالای دو کشوردر عرصه‌های مختلف گفت: ما می توانیم «اقتصادهای مکمل» یکدیگر باشیم و باید هرچه زودتر تفاهم نامه‌ها و موافقتنامه‌های امضاء شده روی کاغذ نماند و «عملی» شود.

دکتر عارف با بیان آنکه واقعیت آن است که سطح مبادلات چند صد میلیون دلاری در شأن دو کشور نیست، گفت: بر اساس تفاهم نامه ها و توافقاتی که بین دو کشور امضا شده است، سطح مبادلات تا پایان ۲۰۲۴ باید به یک میلیارد دلار برسد اما نخست وزیر ازبکستان پیشنهاد مبادلات تجاری ۵ میلیارد دلاری را مطرح کردند که ما هم از آن استقبال می‌کنیم.

وی خطاب به وزیر سرمایه گذاری، صنعت و تجارت ازبکستان گفت: با آقای مهندس اتابک ، وزیر صمت و رئیس ایرانی کمیسیون مشترک ایران و ازبکستان، به فوریت جلسات مذاکره تخصصی را برگزارکرده و توانمندی های دو کشور در تمام زمینه ها را بررسی و به جمع بندی برسید، مطمئن باشید که هر آنچه که از نتیجه این جلسات حاصل شود، مورد حمایت دولت ایران است.

معاون اول رئیس جمهور در ادامه با تشکر از جدیت رئیس جمهور ازبکستان در اعزام رئیس کمیسیون مشترک برای گفتگو در زمینه گسترش مناسبات، خواستار آن شد که اعضای کمیسیون مشترک دوکشور به چند موضوع مهم توجه داشته باشند.

تعلل جایز نیست، موانع را رفع کنید

دکتر عارف در توصیه خود به روسای ازبکستانی و ایرانی کمسیون مشترک دو کشور گفت: در اولین فرصت، شانزدهمین کمیسیون مشترک که قرار است کشور ما میزبان آن باشد را برگزار کنید، ‌از نخست وزیر ازبکستان نیز برای حضور در این اجلاس یا هر زمان دیگری که صلاح می دانند برای جمع بندی و عملیاتی کردن تصمیمات دعوت می کنم، دعوتنامه رسمی ای نیز برای ایشان ارسال شده است.

معاون اول رئیس جمهور افزود: روسای دو کشور برای ارتقاء سطح مبادلات در زمینه‌های تجاری و همکاری‌های زیربنایی و خصوصا در حوزه «علم و فناوری‌های نوین» تأکید بسیاری دارند و خوشبختانه در این زمینه‌ها توافقات خوبی در دولت های گذشته صورت گرفته است وحالا نیاز است که دو طرف جدی تر درباره عملیاتی شدن آنها گام بردارند.

«تعرفه‌های ترجیحی» را «ترجیح» دهید

دکتر عارف در ادامه با تاکید بر اینکه برای بهبود سطح روابط تجاری دو کشور، گام اول باید جدی گرفتن استفاده از فرصت تعرفه‌های ترجیحی و گسترش کالاهایی که مشمول تعرفه های ترجیحی هستند می باشد گفت: در گام بعدی، باید همکاری‌های بانکی که تسهیل کننده فعالیت بازرگانان است مورد توجه قرار گیرد و ما خواستار آن هستیم که فعالیت «بانک صادرات» به عنوان یک بانک ایرانی، در ازبکستان مورد حمایت آن دولت قرار گرفته و از این مسیر شاهد توسعه فعالیت‌های بانکی در آینده باشیم.

معاون اول رئیس جمهور، همچنین با اشاره به اینکه در اجلاس اخیر اوراسیا، ایران به عنوان عضو ناظر حضورداشته، از عزم جدی کشورمان در بازارهای این منطقه خبر داد و گفت: در دیدار با نخست وزیر ازبکستان، حضور «مشترک» و «قدرتمند» در بازار اوراسیا را پیشنهاد دادیم.

دکتر عارف در ادامه ‌با بیان اینکه در زمینه میراث فرهنگی و گردشگری مشترکات بسیار زیادی داریم و باید جایگاه ویژه‌ای برای گردشگری و ارتباطات مردم و تجار دو کشور قائل شویم گفت: «سمرقند و بخارا برای هرایرانی یادآور اصفهان و شیراز است‌ و باید امکان سفرآسانترمردم دو کشور فراهم شود».

معاون اول رئیس جمهورهمچنین همکاری در حوزه‌های علمی و فناوری‌های پیشرفته، تسهیل رفت و آمد طرفین درسطح مسئولان و مردم و لغو روادید از سوی طرف ازبکستان را خواستار شد و گفت: لغو روادید برای شهروندان ازبکستانی از سوی کشورمان انجام شده است، چون معتقدیم یکی از شروط توسعه روابط دو طرف، رفت و آمد شهروندان و بخصوص تجار است، امیدوارم در مذاکره با وزیر صمت ایران به تفاهم های خوبی برسید که در اجلاس بعدی آنها را عملیاتی کنیم.

دستور مستقیم از آقای رئیس جمهور

«لذیذ قدرت اف» وزیر سرمایه گذاری، صنعت و تجارت ازبکستان، در ابتدای سخنانش با بیان اینکه سفرش به تهران و گفتگوهایی که انجام می دهد با دستور ویژه رئیس جمهور ازبکستان وپس از دیدار وی با دکتر پزشکیان برنامه ریزی شده است گفت: هر دو کشور تلاش می کنیم که « فصل نوینی» را در روابط مستحکم خود آغاز کنیم.

وی گفت: بعد از این دستور، تنها ظرف دو یا سه روز از درخواست ما از طرف ایرانی، حالا در تهران هستیم و اینکه بدون تشریفات مرسوم دیداری در این سطح انجام می شود برایمان بسیار ارزشمند است، ما آماده ایم که برای تغییر سطح تبادلات اقتصادی بین دو کشور، کاری بزرگ را آغاز کنیم و در قدم اول باید اسناد و مقرراتی را که برای گسترش همکاری ها نیاز است آماده کنیم.

سکاندارحوزه سرمایه گذاری، صنعت و تجارت ازبکستان در ادامه سخنان خود با بیان اینکه در زمینه ‌تعرفه‌های تجاری، باید مرحله به مرحله جلو برویم گفت: هر دو کشورباید به صورت مرحله ای، فهرست کالاهای مشمول تعرفه ترجیحی را گسترش داده و وارد حوزه تجارت کنیم.

وی درباره شیوه پرداخت هزینه کالاها و خدمات نیز گفت: باید مبنا و بنایی مستحکم را ایجاد کنیم که پرداخت های دو طرف، به صورتی درست و بدون مشکل انجام شود که در این زمینه همکاری‌های بانکی و طراحی مکانیسمی برای پرداخت با ارز ملی کشورها، یوان چین و یا روبل روسیه که کشور ایران در این زمینه تجارب خوبی دارد، اهمیت بسیار زیادی برای ما دارد و ما تلاش خواهیم کرد که به روند مناسبی برای گسترش ارتباط بانک صادرات ایران و بانک مرکزی ازبکستان برسیم.

وزیر سرمایه گذاری، صنعت و تجارت ازبکستان در ادامه افزود: کشور ما به سرعت در زمینه اقتصادی در حال رشد است ونسبت به سایر کشورهای همسایه ،توان بالاتری در زمینه واردات نفت و فلزات از ایران داریم که در صورتی که با قیمت مناسبی در اختیار ما قرار داده شود، ترجیحمان ‌خرید این کالاها از کشور ایران است.

وی افزود: کشور شما در زمینه خدمات بیمه ای، قدرت و تجربه بالایی دارد که در این زمینه هم خواستار همکاری هستیم، تبادل محصولات کشاورزی، گسترش تجارت و شبکه حمل و نقل، استفاده از بنادر چابهار و بندرعباس، افزایش همکاری های صنعتی و تولید کالاها و صادرات به صورت مشترک از دیگر پیشنهادهای قدرت اف به معاون اول رئیس جمهور بود .

قدرت اف در ادامه با اشاره به سخنان دکتر عارف درباره «مکمل بودن» اقتصادهای دو کشور گفت: کشورمن، ازبکستان، جزو معدود کشورهایی است که امکان صادرات بدون پرداخت مالیات و گمرک در مورد شش هزار و دویست قلم کالا به اروپا را دارد، که در صورت سرمایه گذاری مشترک در دو کشور و راه اندازی خط تولید در ایران، ازبکستان یا کشور ثالت و صادرات آن می‌توانیم از این ظرفیت به خوبی استفاده کنیم و مکمل یکدیگر باشیم.

دیدار از خانه نوآوری

قدرت اف دربخش دیگری از سخنان خود در حالی که ذوق زده از توان ایران در زمینه فناوری و علوم نوین تعریف می کرد گفت: شخصا دوبار از «خانه نوآوری ایران» بازدید کرده ام و می دانم که متخصصان ایرانی چه توانمندی هایی دارند و ما می خواهیم ازعلوم و فناوری های شما بهره مند شویم.

وزیر سرمایه گذاری، صنعت و تجارت ازبکستان همچنین با اشاره به تدابیر وزارت خارجه ازبکستان در زمینه تسریع در صدور ویزای شهروندان ایرانی گفت: در مورد لغو روادید در حال بررسی هستیم و در آینده نزدیک در این باره تصمیم گیری خواهیم کرد.

وی همچنین خواستارحضور گروه های بزرگ از تجار و صنعتگران این کشور در ایران و برگزاری‌نمایشگاه توانمندی های ازبکستان همزمان با برگزاری کمیسیون مشترک دو کشور در تهران شد.

وزیر سرمایه گذاری، صنعت و تجارت ازبکستان همچنین با دعوت از وزیر راه کشورمان برای حضور در اجلاس چهارجانبه وزرای راه چهار کشور ایران، ازبکستان، هند و ترکمنستان گفت: برای توسعه تجارت بین دو کشور نیاز است تا شبکه حمل و نقلی قدرتمندی را از بنادر جنوبی چابهار و بندرعباس ایران تا کشورمان راه اندازی کنیم که برای رسیدن به این هدف، قصد داریم اجلاسی را در سطح وزرای راه چهار کشور در تاشکند برگزار کنیم که برای برگزاری این اجلاس تلاش می کنیم.

کم کاری ها را جبران کنیم

در این دیدار، دکتر عارف با استقبال از برگزاری اجلاس ۴ جانبه وزرای راه در کشورهای دیگر یا ازبکستان گفت: توسعه روابط دو جانبه به نفع هر دو ملت محترم ایران و ازبکستان است و ما در زمینه تامین نفت ازبکستان آمادگی همکاری داریم و راهکارهای صدورنفت به ازبکستان را بررسی می کنیم.

معاون اول رئیس جمهور همچنین با اشاره به اهمیت حمل و نقل آسان و ایمن بین دو کشور گفت: استفاده از کریدورهای برنامه ریزی شده در حال نهایی شدن است و ما برای تامین نیازهای ازبکستان آمادگی کامل داریم.

دکتر عارف در ادامه با بیان اینکه دردولت چهاردهم تلاش می کنیم تا کم کاری‌های گذشته را در همه زمینه های تجاری، فنی، علمی، اقتصادی و فرهنگی جبران کرده و رابطه دو کشور را به سطحی که دو طرف اعتقاد داریم برسانیم گفت: ما در همه زمینه های تجاری، فنی، علمی، فرهنگی و صنعتی، تمام قد با شما همکاری خواهیم کرد و تا زمان رسیدن به تبادل اقتصادی ۵ میلیاردی همچنان تلاش می کنیم.

سوغات ارزشمند آقای وزیر

وزیر سرمایه گذاری، تجارت و صنعت ازبکستان ، در پایان جلسه وقتی که برای خروج از پاستور، از پله های دفتر معاون اول رئیس جمهور ایران پایین آمده و وارد محوطه زیبای دفتر می شد، لبخندی از رضایت بر لب داشت، آقای وزیر، قاطعیت ایران برای همکاری ۵ میلیارد دلاری با کشورش را به عنوان گرانبهاترین سوغات این سفر کوتاه به کشورش خواهد برد.

«امیدوارم در تهران به شما خوش بگذرد»، این جمله دکتر عارف خطاب به وزیر ازبکستانی، پایان طلایی این دیداردر صبح سوم آبان ماه، دومین ماه پاییزی تهران زیبا بود و ماشین ها از پاستور خارج می شوند….

منبع:ایرنا