خطرات تاورکرین های بازنشسته

 تاورکرین، جرثقیل ساختمانی است که برای جابجایی مصالح در ساختمانهای بلند استفاده می شود و حداکثر وزن باری که این دستگاه میتواند در هر نوبت جابجا کند باید کمتر از مجموع وزن اجزای جرثقیل و وزنه تعادل آن باشد.

یکی از خطراتی که این جرثقیل ها ممکن است ایجاد کنند حرکت بوم آن هنگام جابجایی مصالح و یا چرخیدن بوم بزرگ آن به اطراف است که در صورت سقوط ممکن است بر روی ساختمانهای اطراف و خودروها و یا رهگذران بیفتد، در این صورت واضح است که این اتفاق موجب تحمیل چه میزان خسارات به شهروندان می.شود فرسودگی و خرابی دستگاه ،خطای ناشی از اپراتور، شرایط بد باربری، شرایط اقلیمی، نحوه مونتاژ کردن دستگاه می تواند علت سقوط دستگاه و حوادث آتی آن باشد. در حال حاضر حدود ۱۰۰۰ تاورکرین در شهر تهران مشغول فعالیت هستند که بیشتر این تجهیزات استاندارد نیستند. غولهای حادثه آفرین پایتخت که هر لحظه بر فراز مدارس سفارتخانه ها و ادارات در چرخش هستند فاقد استانداهای لازمند. اکثر این تاورکرینها ساخت دهه های ۷۰ و ۸۰ میلادی اند یعنی ۲۰ تا ۳۰ سال سن دارند. از طرفی جنس این جرثقیل ها از جنس فولاد است که عمر مفید مشخصی دارند. در سایر کشورهای جهان پس از گذشت عمر و فرسودگی این دستگاهها آن را از رده خارج کرده و در کشور خود مورد استفاده قرار نمی دهند و آن را به عنوان یک آهن ضایعاتی در نظر می گیرند. در حالی که متاسفانه برخی از شرکتهای داخلی در ایران با سهل انگاری وزارت صنعت این دستگاههای فرسوده و قدیمی را خریداری کرده و پس از اندکی بازسازی اولیه مورد استفاده قرار می دهند. برخی از این جرثقیلهای فرسوده خارجی در کشور جوشکاری شده و مورد استفاده قرار میگیرد در حالی که نباید از این دستگاهها استفاده کرد زیرا جرثقیل یک تکیه گاه است و باید همه شرایط ایمنی استفاده از این دستگاهها رعایت شود. بنابراین باید در مورد عمر جرثقیلهای مورد استفاده هم تجدید نظری جدی صورت بگیرد. براساس قانون همگی این جرثقیلها باید یا از اداره استاندارد یا از وزارت کار گواهینامه خاصی را برای تایید ایمنی شان دریافت کنند. اما متاسفانه کمتر از ۲۴ درصد از جرثقیلهای بزرگ تهران این گواهینامه را دارند. ضمن اینکه اپراتورهای این جرثقیلها نیز باید گواهینامه ویژه ای را بگیرند که در حال حاضر به جز کمتر از ۳۰ درصد اپراتورها، بقیه آنها فاقد این گواهینامه هستند. برخی از اپراتورهای جرثقیلها بی تجربه و بدون تخصص هستند و تنها به صرف داشتن توانایی خاموش و روشن کردن دستگاه ها مشغول به کار میشوند اما باید توجه داشته باشیم که باید از اپراتورهای حرفه ای و متخصص و با تجربه استفاده شود افرادی که به صورت حرفه ای دانش و علم استفاده از دستگاههای بالابر را داشته باشند و باید گواهینامه ویژه ای را بگیرند باید دوره های آموزشی و تخصصی برای اپراتورهای جرثقیل برگزار شود و پس از کسب آموزشهای بروز و لازم گواهینامه تایید کار برای اپراتورها صادر شود. در سال های گذشته حادثه سقوط تاور کرین در تهران اتفاق افتاده و متاسفانه آمار سقوط و شکستن جرثقیل و بالابر در تهران رو به افزایش است و هر لحظه احتمال دارد حادثه ای ناگوار رخ دهد.  برای پیشگیری از بروز چنین حوادثی باید سه راهکار مهم تدوین و اجباری شدن استانداردهای لازم جلوگیری از ورود تاورکرینهای فرسوده نظارت بر عملکرد تاورکرینها را به طور جدی مدنظر قرار داد به طور خلاصه تاور کرینها باید در سه مرحله واردات استاندارد و بازرسی ایمنی مورد بازنگری و نظارت جدی قرار گیرند.

فرشید جوادی-مهندس عمران و عضو سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران